Нэг том бууз байна. Мах, гурил, сонгиноор хийсэн бууз юм бол уу, эсвэл энэ буузыг мах, гурил, сонгиноор хийж үү? Ялгаагүй юм асуугаад байна аа? Яалаа гэж, их том ялгаа бий.
Энэ орчлонгийн бүхий л юм үзэгдэл ерөнхий-тусгай, хийсвэр-бодтой, бүхэл-хэсгийн харьцаанд оршдог гэнэм. Аливаа юм, ойлголтыг ерөнхий, хийсвэрээс нь тусгай, бодтой руу нь шилжүүлж сэтгэх үү, эсвэл эхлээд бодот, тусгайг нь мэдрээд дараа нь ерөнхий, хийсвэр дүгнэлт гаргах уу гэдэг нь танин мэдэхүйд нэн чухал[1]. Хүн төрөлхтөний сэтгэлгээний хөгжлийг ажиглахад дорнын ард түмэн ерөнхий, хийсвэр, бүхлээс тусгай, бодтой, хэсгийг илүүтэй ургуулан сэтгэдэг бол өрнийхөн тусгай, бодтой, хэсгийг эн тэргүүнд тавьдаг ажээ. Зохиолч Дарамын Батбаяр “Дорно үгүй, Өрнө үгүй” өгүүлэлдээ “... Энэ бол байгаа ба байхгүй. Хөдөлгөөн ба амгалан. Худал ба үнэн. Сэтгэл хийгээд ухаан. Өрнөдийхөн үүнийг эсрэг тэсрэг гэдэг. Дорныхон арга бэлгэ гэдэг. Эсрэг тэсрэг ч мөн. Арга бэлгэ ч мөн. Өрнө задаргаа. Дорно бол нэгтгэл. Сэтгэхүй бол задаргаа ба нэгтгэл. Дорно бол хийсвэрлэл. Өрнө бол бодчилол” хэмээн бичжээ.