Thursday, April 2, 2020

Манай Блүүмингтон хавийн монголчуудын цагаан сар

Манай Блүүмингтон хавийн монголчуудын цагаан сарын баярыг Индианагийн их сургууль дээр сайхан тэмдэглэлээ. Дэмжиж, туслаж, зохион байгуулсан Монгол нийгэмлэг, монгол оюутны холбоо, монгол хэлний ангийн оюутнууд, монгол судлаачид, нутаг нэгт ахан дүүстээ их баярлалаа.

манай гэр бүлийнхэн!

Хотол төгс хэмээгч төмөр хулгана жилдээ төрлөөрөө түвшин амгалан, элгээрээ энх амгалан байхын ерөөл дэвшүүлэн бага хүүгийнхээ гэрийн жавар үргээн хуурдсан
“ Цагаан сар” дуугаар мэндийн цэнхэр хадаг өргөн дэвшүүлж байна, манай гэр бүлийнхэн!

ХОЙТОН ЖИЛИЙН ХУРАЛ ТИЙМ Ч ХОЛ БИШ БАЙНА ДАА.

ХОЙТОН ЖИЛИЙН ХУРАЛ ТИЙМ Ч ХОЛ БИШ БАЙНА ДАА.
(Хурлын талаар дурсамж, бодрол, тайвшрал)
Вашингтон ДиСи-д байрлах Монгол соёлын төвөөс энэ жил 14 дэх удаагаа зохион байгуулсан монгол судлалын хурал яг нэг сарын өмнө болсон. Энэ жилийн хурал Смитсонианы Байгалийн түүхийн музей дээр болж, монгол соёлыг сурталчлах нэмэлт хөтөлбөртэй байснаараа онцлог байв.
Манай ХОЙТ АМЕРИКИЙН ЦАХИМ ӨРТӨӨ гэх эгэлдүү, цомхон байгууллага энэ хуралд хэр оролцов, зорилтоо биелүүлж чадав уу, цаашид хэрхэх талаар гишүүдийнхээ бодол, санааг сонсохсон гэж бодож сууна. М.Саруул-Эрдэнэ тэргүүнтэй энэ соёлын төвийн хуралд манайхаас нэлээд өргөн бүрэлдэхүүнтэй десанд буусан. Манай багийн бүрэлдэхүүнд хурлын илтгэгч 9 хүн, нэг сул дагагч, багийн таван гишүүн болон дэмжигчид оролцсон.
Энэ хуралд манай баг ГУРВАН чиглэлээр оролцлоо.
НЭГ. “Америкт суугаа монголчуудын хүй элгэн” сэдэвт салбар хуралдаанд 6 илтгэл хэлэлцүүлсэн. Манай хамгийн залуу илтгэгч Харвардын их сургуулийн магистрын оюутан Ж.Номин-Эрдэнэ “Promoting Food Donation in Ulaanbaatar” сэдвээрх илтгэлийг сонирхолтой, шинжилгээнд суурилсан, хэрэгжилтийг санал болгосон гэж оролцогчид үнэлсэн.
Доктор Я.Борчулуун болон монголын судлаачид Д.Идэржаргал, Р.Оюунцэцэг хамтран “Data Journalism in Mongolia” сэдвээр илтгэл хэлэлцүүлэхэд ирэх хуралд монгол судлаачидтай түлхүү хамтарч ажиллах боломж гарч болох талаар бодож суулаа. Тэгвэл асуудлыг олон өнцөгөөс цогц харах, шийдлийг дэлгэмэл хавтгайд хайх боломж гарч болох юм.
Манай салбар хуралдаанд сайхан монгол хэлтэй залуу Эндрю Колвэл “Nomadic New York: Cultural Organization and Heritage - Making among Immigrant Turkic and Mongolian Communities” илтгэл хоёр хэлээр тайлбарлан яриа, хөөрөө өрнүүлсэн. “Монгол хэлэнд машин сургалтыг хэрэглэж буй судалгаанудын тойм” -ын талаар Я.Борчулуун, Э.Жагдагдорж нарын илтгэл цагийн давчуугаас агуулгаа бүрэн хүргэхэд дутмаг байсан болохоор ирэх жилийн хурлын үеэр зэрэгцүүлэн шинжлэх ухааны тайлбар, нотолгоо шаардах зарим сэдвээр тусгайлсан лекц (үнэтэй, үнэгүй) зохион байгуулбал ямар вэ гэдэг саналыг Монгол соёлын төвд манай ТУНА хэлж байгаа юм. Калифорнийн Сакраментогоос ирсэн Д.Баярсайхан “Finding Pathways to Cultivate Intrinsic Motivation among Mongolian Children in the USA” илтгэл сонирхолтой байлаа. Д. Баярсайхан энэ сэдвээрээ Нүүр номонд цуврал нийтлэл тавьж байгаатай танилцаж болно.
Л.Мөнх-Эрдэнэ, А.Оюунгэрэл нарын танилцуулсан “АНУ дахь кристын монгол сүмүүдийн түүх” хэлэлцүүлэг энд суугаа монголчуудын аж амьдралын бас нэг чухал хэсгийг хөндсөн сэдэв байлаа. Энэ хоёр эрхэмтэй хойтонгийн хурлын сэдэвээ бараг тохиролцсон гэж бодож байна.
ХОЁР. Хурлын үеэр ХОЙТ АМЕРИКИЙН ЦАХИМ ӨРТӨӨ байгууллагаас "Америкт монгол хэлээр гарсан хэвлэлийн түүх" сэдвээр сонирхолтой үзэсгэлэн гаргалаа. Энэ үзэсгэлэнг өнгөц харахад хэвлэлийн түүх мэт боловч өнгийгөөд үзвэл ерөөс Америкийн монголчуудын үүх түүх юм гэж олон үзэгч хэлж, бидэнд урмын үг хайрлаж байлаа.
“Америкийн Монголчууд” сонины бүх дугаарыг эх баригчид Конгрессийн номын санд гардуулна лээ. Бас Монгол судлалын арван дөрөв дэх хурлын үеэр зохион байгуулсан АНУ-д монголоор хэвлэгдсэн сонин сэтгүүлийн түүх үзэсгэлэнгийн танилцуулгаа ч дагуулаад өгчихлөө.
Бид энэ үзэсгэлэнд бэлдэж, олон хүн хувийн архиваа онгичиж, тэр үеийн цаасан хэвлэлийн эздийг эрэн сурвалжилж, боломжтой хэсгээс ярилцлага авах гээд хэр чадлаараа хүч тавьж ажилласан тэгээд ч 2000 оны эхэн үед Америкт монгол сонин хэвлэл ид түгэн дэлгэрч, мэдээ мэдээллийн “Замдаан-On The Road” сэтгүүл, “Америкийн Монголчууд”, “Мэдээлэл-Инфо”, “Даяар Монгол” сонин, спорт танин мэдэхүйн “Таван цагариг Америкт”, шүлэг, яруу найргийн “АМУЗ” сэтгүүл “Дэнвэрийн мэдээ”, “Вашингтон мэдээ” Сан-Франциско, Чикаго зэрэг томоохон хотын оршин суугчдад зориулсан мэдээллийн цоморлиг, “Би Монгол” хүүхдэд зориулсан танин мэдэхүйн сэтгүүл зэрэг хэвлэгдэн уншигч түмнийхээ оюуны мэлмийг мялааж байсныг тодотгон, Агуулга, өгөөжийн хувьд сонин шиг сонин байсан (Б.Наминчимэд), Төрөлх хэлээ алдвал соёл иргэншил бүгдийг алдана (Ш.Баатар), Төрөлх хэлээ алдвал соёл иргэншил бүгдийг алдана (А.Оюунгэрэл), Хальсны аппаратаар зураг авна гэдэг хүнээс их мэдрэмж шаардана (Т.Өсөхбаатар), Монголчуудын аян замын тэмдэглэлээр товхимол сэтгүүл хэвлүүлэх нэг санаа бий (Д.Цэрэндорж), Монголоо авч үлдэх их хүсэлд хөтлөгдөн анх хүүхдэд зориулсан сэтгүүл хэвлэж, тэр нь явсаар монгол урлаг, хэл, соёлын уурхай “Гэр” хүүхдийн төв, “Би Монгол” сургууль болон өргөжсөн нь бахархалтай (Түйзэнгийн Эс-Олдох) зэрэг олон ярилцлагыг манай хэвлэл, мэдээллийн ажилтан Т.Цэвэлмаа авч нийтэд хүргэж байлаа. Ярилцлагын эхээр товхимол гаргаж үзлээ. Америкт монгол хэлээр гарсан хэвлэлийн түүх үзэсгэлэнд чамгүй их материал бэлдсэн боловч байрлуулах боломж хязгаарлагдмал байсан тул нөөц бололцоондоо тааруулаад цөөн хэдийг дэлгэж нийтэд харууллаа.
ГУРАВ. Манай багийн гишүүн, “Харвардын Серендипити” номын зохиогч, доктор Я.Борчулуун, “Орчин цагийн хүүхдийн хүмүүжил” номын зохиогч Д.Баярсайхан хоёр Америкийн нийслэлийн монгол эцэг эхчүүдтэй уулзаж, бүтээлээ танилцуулан хүүхдийн хүмүүжил, суралцахуй болон олон сэдвээр ярилцаж, талархал хүлээлээ.
Хойт Америкийн Цахим өртөө байгууллагаас монгол судлалын хуралд оролцсон талаар товчоор хүүрнэхэд ийм байна. Цаана нь ажил болгохуйц олон уулзалт, яриа, санал, бодол, нүдэн ажиглалт бидний оюун тархинд санамж үлдээсэн гэдгийг хэлье. Амжуулнаа. Амжуулна.
Хурал зохион байгуулагчдад их баярлалаа.
Хойтонгийн хурлаар уулзацгаая!

Хавар
Spring.
Бодлогогүй сонголтын сэтгэxүйн нууц is drinking Тансаг айраг.
Хөгшин ээж нь "Урт шар хүн ирэхээр хэрэглэнэ" гээд жаал мах тосоо гамнадагсан гэж аав минь бидэнд ярьж байж билээ. "Урт шар хүн" гэдэг нь хаврын өдрийг хэлж байж. Хаврын өдрүүд урт гэдгийг хотын бид тэгтлээ тод мэдэрдэггүй, байнга л ямар нэг юманд яарч явдаг байлаа. Харин энэ жилийн хувьд илүүтэй анзаарч мэдэх шинжтэй. Хөл хориотой, явах суух хязгаартай үед хийх юм илт багасаад ирдэг юм байна. Ийм цагт өөрийгөө хөгжүүлэх баясуулах зүйл сонирхож, ном уншиж байвал таатай мэт.
Хаврын урт өдрүүд ид эхлэж байна. Өдөр уртсаад гэрэл гэгээтэй байх хугацаа ихсэх хэрээр хүний сэрүүн байх цаг сунаж, хоол хүнс болон хийх ажлын хэрэгцээ нэмэгдэнэ. Одоо бол амин дэм, эрдэс баялаг хоол идэж, оюун ухаан, сэтгэл баясгах ном уншиж байвал жаргал юм биш үү. 👍 "Бодлогогүй сонголтын сэтгэxүйн нууц" ном жаргаана даа, жаргаана. Хажуудаа Тансаг айраг тавьчихаад хааяа нэг шимэнгээ номдоо шимтэх ... ай даа ярих ч юм биш кк. 😆👌
Карантины үед боломжыг ашиглаад өөрийгөө хөгжүүлэхэд анхаарцгаая. Ном уншъя. Онлайнаар төлбөр төлөөд л, онлайнаар номоо аваад л. Эрсдэл 0. Уншууртай. Ухааралтай. Урамтай.
Татаж авах: https://esan.mn/contents/8323
Татаж авах: https://esan.mn/contents/8324
Татаж авах: https://esan.mn/contents/8321
Татаж авах: https://esan.mn/contents/8322
Монгол судлалын хурлын шинэ танил
Энэ оны хоёр сард Вашингтон Ди Си-д Монгол соёлын төвөөс уламжлал болгон зохион байгуулдаг монгол судлалын олон улсын бага хурлын үеэр нэгэн настай эрхэм хурлын илтгэл сэлтийг нэн шимтэн чагнаж, оролцогчидтой халуун яриа өрнүүлэн ахуйд миний бие түүнд оноож нэр өгч үл чадан хурлын завсраар М.Саруул-Эрдэнээс сэм лавлавал надад нэр, алдрыг нь тайлбарлан, тэр хүний тухай сонирхолтой ярилцлагаа илгээхээр тохиролцсон билээ.
Хурлын дараа Саруулын илгээсэн материалыг хүлээн авч уншаад энэ эрхмийг монголчууддаа дахин нэг уулзуулах бодол төрсөн юм.
Энэ хүнийг Уиллиам Андреас Браун (William Andreas Brown) гэнэ. 1985 онд Тайланд, 1988 онд Израйль улсуудад Онц бөгөөд Бүрэн Эрхт Элчин Сайдаар ажилласан,1952 онд Солонгосын дайнд оролцсон ахмад дайчин, Харвардын их сургуульд Хятад судлалаар докторын зэрэг хамгаалсан, Базарын Ширэндэвийн “БНМАУ-ын түүх” номыг англи хэлнээ орчуулсан орчуулагч, судлаач, Москва, Бээжин, Тель-Авив, Хонг Конг, Шинэ Дели зэрэг хотуудад олон улсын харилцааны хамгийн эгзэгтэй үеүдэд томилогдож байсан чадварлаг дипломат хүн юм билээ.
Монгол судлал гэх нэрийг анх Харвардад өөрийн хятад хэлний багш Франсис Вүүдман Кливзээс сонсчээ.
Тэрээр өөрийгөө америкийн дипломатууд дотроос Монголтой харилцсан, бас харилцаа тогтоохыг дэмжсэн хамгийн анхны хэдэн хүний нэг болсон юм гэж үнэлдэг нь ч үнэн юм. Браун гуай Монголтой харилцаа тогтоох саналыг албан ёсоор тавьж, хүнд суртал, эсэргүүцэлтэй чамгүй тулгарсан боловч эцэстээ зөвшөөрүүлж, монгол хэл сурах, тэгээд Элчин сайдын яам байгуулах ажлыг эхлүүлэх зөвшөөрөл авсан байдаг. Тэрээр монгол хэл сурсан тухайгаа: "Тэр цагт Америк даяар монгол хэлний ганцхан багш байсан нь Индианагийн их сургуулийн Хангин Гомбожав. Гэтэл яг тэр жил Хангин эрдмийн ажлын чөлөө аваад явчихжээ. Тэгээд сурчих хамгийн боломжтой өөр газар нь Англи, Лийдсийн их сургууль, Онон Өргөнгөө багш болж таарсан юм." гэж дурссан. Монгол, Америкийн хоорнд дипломат харилцаа тогтоох ажлын саад бэрхшээл зэрэг олон сонирхолтой баримт түшсэн ярилцлагыг доктор М.Саруул-Эрдэнийн бэлтгэснээр уншина уу.
http://baabar.mn/…/elchin-said-uilliam-andreas-braun-mongol…
Image may contain: one or more people and people sitting Image may contain: 3 people, including Nasandelger Surenkhuu, people standing and suitImage may contain: 3 people, including Nasandelger Surenkhuu, people standing and suitImage may contain: 3 people, including Nasandelger Surenkhuu, people standing and suit

Манайхан



Хойт Америкийн Цахим өртөө гэх эгэлдүү, цомхон байгууллага энэ бүс нутагт оршин сууж, ажиллаж, суралцаж, орчиндоо дасан зохицож, олон соёлын холбироонд хөл алдахгүй байхад нь монгол хүй элгэнд туслах, эрч хүчтэй, мэдлэг, мэдээлэлтэй байхад нь санаа, сэтгэл, мэдээллийн хүрээнд туслах, дэмжихийг хичээж ирсэн, хичээсээр ч явна.
Өнөөдөр бид МАНАЙХАН нэртэй цахим сайт үүсгэн нийтэд хүргэж байна. Та нар минь санаа, бодлоо хэлж, хамтран ажиллаарай.

TSAHIMURTUU.ORG
Manaikhan: Find breaking news, video, reviews, opinions, business, sports, movies, travel, books, jobs, education, real estate, cars & more at Mongolian American Communities.