Saturday, October 30, 2010

Нэр томьёог нэг мөр болгоё.

Саяхандуу  Шинжлэх ухаан технологийн их сургуулиас эрхлэн “Монголчуудын миграцийн асуудал ” сэдэвт олон улсын эрдэмтэн,  судлаачдын 6-р хурал зохион байгуулсан билээ. Энэ уламжлалт хуралын өнгөрсөн жилийнхэд нь оролцож, гадаадад байгаа монгол гэр бүлийн талаар илтгэл хэлэлцүүлж байлаа.  Энэ хуралын нэрэнд   migration ( миграци) ( оршин суугаа газраа өөрчлөх, шилжих ) гэдэг гадаад  үг орсон болохоор гадаад хэлэнд энэ агуулгын дор байх, төстэй хийгээд бие даасан  санааг илэрхийлэх immigration( иммиграци), Emigration (емиграци)  Diaspora (диаспора”), irredenta (ирредента), repatriate (“репатриаци) зэрэг гадаад нэр томьёоны хэрэглээг нэг мөр болгож зааглах нь зөв мэтээ. Бидний ойлгож байгаагаар бол эдгээр үгс доорх санааг илэрхийлнэ.
®          Emigration, Immigration, Migration  гуравыг нэг хам сэдэвт ижил утгаар хэрэглээд байж харагддаг. Гэхдээ миний бодлoор баг зэргийн ялгаа бий.
®          Immigration гэхлээр гаднын нутаг дэвсгэрт очиж амьдрах,  гэхдээ тэр ирж байгаа хүмүүс  тухайн улс оронд  байнга оршин суух зорилготой явж байгаа гэж уздэг.
®          Migration гэхлээр дээрхтэй адилхан гаднын улсад очиж амьдрах гэсэн үтга бий. Гэхдээ  түр хугацаагаар очин амьдрахийг ингэж хэлдэг. Immigration, Migration-ы аль, аль нь дотогшоо хандсан хөдөлгөөн байна.
®          Emigration  болохоор өөрийн нутаг дэвсгэрээсээ гадагшаа хандсан, өөрийн нутагаа орхин гарч байгаа үйлдэл. (His  family immigrated to USA and emigrated out of Mongolia)
®          Diaspora (диаспора) -  тухайн оронд   цагаачлан аж төрж , төрлөх оронтойгоо эдийн  засаг, улс төр , соёлын байнгын холбоотой байдаг  (нэг) үндэстний бүлэг ,гэр бүл, хүн.
®          Irredenta (ирредента) - "Улс төрийн хувьд тодорхой нэгэн улсад хамрагддаг боловч, соёл,  түүх,  яс үндэсний хувьд өөр улстай холбоотой газар нутагт,  ихэвчлэн хил залгаа оронд амьдарч байгаа (нэг) үндэстний бүлэг ,гэр бүл, хүн.
®          Repatriate (репатриаци) -  Цагаачид уугуул нутагтаа байнга оршин суухаар эргэж ирэх үйл явц ; 2. Гадаад суугаа хүмүүс гэртээ мөнгө,  эд зүйлс  илгээх үйл явц.
Бид гадаадад байгаа гэр бүлийн талаар өгүүлэхдээ  Diaspora ( Диаспора)  гэсэн нэр томьёoг хэрэглэх нь зохимжтой гэж бодож байна.  Мэргэжлийн судлаачид эдгээр нэр томьёог нягтлан, утгыг оноож, хэрэглэж хэвшүүлэх талаар  нэгийг бодох байх гэж найдна.

1 comment:

  1. Sain bainuut? Ah tanii ger bul, ur huuhed, ajil bie tani sain baigaa biz de. Bi Baatariin 3 dahi huuhed Bulganbayar baina. Nutgiin zon olon, ahan duusiin ahui amidral heviin, saihan uvuljij baina aa. Ulaanbaatar hotiin utaanii asuudliig es tootsvol. Tanias todruulahad: American WhiteWater Association (http://www.americanwhitewater.org/) gedgiig Mongoloor utgachilan orchuulbal yu gej buuh ve. Uuntei adil Mongolian WhiteWater Association gedgiig Mongol helend buulgaval yaj buuh bol? Toli bichig, zarim neg oir toirnii angli hel gadarladag humuusees asuuj, shuuj yanz bureer uzehed borgiot us, esvel ursgal us gehees uur onovchtoi helleg odoogoor olsongui. Mongolian whitewater associationg Mongol helend buulgah gej oroldohod: Mongoliin borgiot usnii holboo, Mongoliin Ursgal usnii holboo, Mongoliin tsohiluur usnii holboo geh huvilbaruud garch baina, helleg bolood utga aguulgiin huvid yag angli helend baigaa shigee utga aguulgiig ilerhiilj chadahgui baih shig sanagdah yum, ene talaar ta duudee zuvluguu, sanalaa helj ugnu uu. Ene holboo ni dan gants adal yavdalt usan aylaliin bish, gol murnii sav gazriin ecology, baigali hamgaalliin chigleleer urgun hureend ajillag NGO. Hundetgesen B.Bulganbayar

    ReplyDelete